Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2010

Σιδηροκαύσια (Sidrekapsi Μαδεμοχώρια) το αστικό κέντρο της Χαλκιδικής


Αργυρό νόμισμα (akçe) από το νομισματοκοπείο των Σιδηροκαυσίων επί βασιλείας Σελήμ του Β (1566-1574)
Σε όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας στην Χαλκιδική δεν αναπτύχθηκαν αστικά κέντρα. Τον 16ο αιώνα τα μοναδικά χωριά με πληθυσμό άνω των 2000 κατοίκων, σύμφωνα πάντα με τις οθωμανικές απογραφές, ήταν η Γαλάτιστα και τα Σιδηροκαύσια.
Ο οικισμός των Σιδηροκαυσίων κατοικούνταν ήδη από τα βυζαντινά χρόνια, ενώ το τοπωνύμιο αναφέρεται για πρώτη φορά τον 9ο αιώνα. Γεωγραφικά τοποθετείται δυτικά του σημερινού χωριού Στάγειρα (Μαχαλάς), κοντά στο χώρο του άλσους του Αριστοτέλη.
Τα Σιδηροκαύσια γνώρισαν μεγάλη ακμή μετά την έναρξη λειτουργίας των μεταλλείων, όπου εξορύσσονταν μεταξύ άλλων, σημαντικές ποσότητες αργύρου. Οι πρώτοι σουλτάνοι ενίσχυσαν με πολλά προνόμια τον ομώνυμο οικισμό και κατ’επέκταση ολόκληρη την περιοχή της βόρειας Χαλκιδικής. Τα προνόμια αυτά είχαν να κάνουν κυρίως με φορολογικές απαλλαγές. Πρώτος ο Μehmed B με τον κανουναμέ του το 1478 καθόρισε τον τρόπο λειτουργίας του μεταλλείου, καθώς και τη διαδικασία διαχείρισης της παραγωγής αργύρου. Την ίδια εποχή πρέπει να λειτούργησε και το πρώτο νομισματοκοπείο, ενός από τα σημαντικότερα της οθωμανικής αυτοκρατορίας με ζωή μέχρι τουλάχιστον τις αρχές του 17ου αιώνα.
Λόγω των ιδιαίτερων προνομίων που απολάμβαναν, τα Σιδηροκαύσια απετέλεσαν πόλο έλξης ενός μεγάλου αριθμού εργατών και γενικότερα ανθρώπων που αναζητούσαν ευκαιρίες οικονομικού χαρακτήρα, έτσι από τον 16ο αιώνα Σλάβοι, μουσουλμάνοι, Έλληνες και Εβραίοι, συγκρότησαν, ένα πολυεθνικό κέντρο με τζαμί (camı), τέμενος (mescid) συναγωγή, εκκλησία, λουτρά και διάφορα άλλα στοιχεία που χαρακτήριζαν την κάθε εθνική και θρησκευτική ομάδα. Στο τέλος του 16ου αιώνα αναφέρονται, 360 νοικοκυριά χριστιανών, 130 νοικοκυριά μουσουλμάνων και 40 νοικοκυριά Εβραίων.
Γύρω από τον πυρήνα των Σιδηροκαυσίων, τα οποία για ένα διάστημα τον 16ο και 17ο αιώνα, αποτέλεσαν διοικητικό κέντρο, ένα είδος ναχιγιέ με ναΐπη, ναζίρη, εμίνη και καδή, συγκροτήθηκε αργότερα και η γνωστή ομοσπονδία των Μαδεμοχωρίων.
Η ζωή στον οικισμό τέλειωσε στα τέλη του 17ου ή στις αρχές του 18ου αιώνα, χωρίς ωστόσο να σταματήσει η εξόρυξη του μεταλλεύματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου